Mistrz Świeckich
Ceremonii Pogrzebowych
Patrycja Owczarzak
Na zdjęciach powyżej:
- jedna z niesamowitych realizacji artystycznych Pracowni - rzeźba anioła na płycie nagrobnej. Autorem rzeźby jest Rafał Nowak.
Lokalizacja: cmentarz komunalny na poznańskim Junikowie.
Kiedy w brąz zakuwasz pamięć...
Kiedy znika lekkość, miękkość,
wtedy wiesz, żeś ocalony...
Oto efekt - brąz na wieczność!
Brąz. Na wieczność!
O sztuce rzeźby nagrobkowej - po rozmowie z Rodziną Garstka, właścicielami Odlewni Artystycznej "Garstka Studio".
Szymanowo koło Śremu. Wielkopolska. Tutaj, od ponad 30 lat działa pracownia odlewnicza. Teraz funkcjonuje jako firma rodzinna "Garstka Studio", dwóch braci - Piotra i Andrzeja. Chętnie przyjeżdżają tu artyści - rzeźbiarze z różnych stron, znajdując tu życzliwą atmosferę i przyjazne warunki do pracy.
Zwłaszcza, że okolica sprzyja… Artyści mogą zatrzymać się w dwóch pracowniach rzeźbiarskich wraz z zapleczem mieszkaniowym. Lasy, jeziora… Czego trzeba chcieć więcej?
Brąz był używany już w prehistorii ok. 3000 lat p.n.e. w tzw. epoce brązu, która swą nazwę wzięła właśnie od używania w tamtym okresie narzędzi wykonanych z tego metalu.
W Grecji i Mezopotamii zaczęto wkrótce tworzyć również sztukę z metalu, używając brązu do odlewania w nim rzeźb. Jedną z metod była metoda “na wosk tracony”, stosowana po dzień dzisiejszy.
Wielki „powrót” tego metalu po wielu wiekach przerwy, możemy zaobserwować na przełomie XIX i XX w. np. w imponującej twórczości francuskiego rzeźbiarza - Augusta Rodina.
Dlaczego artyści wybierają brąz?
Charakteryzuje się trwałością i wytrzymałością. W szranki z nim może stawać tylko granit.
A to, co odróżnia go w sposób szczególny od innych stopów metali, to możliwość oddania najdrobniejszych szczegółów odlewanej rzeźby – dla artysty sytuacja wymarzona…
W pracowni „Garstka” możemy zrealizować pomysł dowolnych gabarytów!
Pomniki, popiersia, rzeźby ogrodowe, sakralne, tablice pamiątkowe, statuetki, płaskorzeźby, medale…
Z punktu widzenia tego artykułu, zależy nam jednak na popularyzowaniu formy rzeźby nagrobkowej. Takich autentycznie na wieczność…
Etapy powstawania rzeźby.
Począwszy od fazy projektu, poprzez wykonanie modeli, odlewów w brązie po montaż rzeźby – oto w skrócie oferta firmy „Garstka”.
A nieco bardziej detalicznie…?
Najpierw musimy wykonać rzeźbę w wosku, glinie, plastelinie, gipsie itp.
Dalej drogi już się rozchodzą… - ponieważ odlew rzeźby można wykonać dwojako.
Zamysł pierwszy – metoda traconego wosku, która zakłada:
1. Wykonanie formy silikonowej rzeźby.
2. Wykonanie modelu woskowego, obróbkę modelu woskowego, wykonanie kanałów wlewowych.
3. Wykonanie płaszcza gipsowego wokół modelu woskowego.
4. 24-godzinne wytopienie wosku w piecu.
5. Zalanie form brązem rozgrzanym do temperatury 1100 stopni C.
6. Oczyszczanie form, szlifowanie, spawania, patynowanie oraz woskowanie.
Zamysł drugi – metoda form piaskowych, która dotyczy z reguły dużych rzeźb. Jeśli rzeźbimy na przykład w glinie…, należy założyć następujące etapy pracy.
1. Wykonanie płaszcza gipsowego wokół rzeźby.
2. Zalanie pozytywu rzeźby gipsem.
3. Skucie płaszcza gipsowego.
4. Retusz rzeźby gipsowej.
5. Podział rzeźby na części.
6. Wykonanie form piaskowych.
7. Zalanie form brązem rozgrzanym do temperatury 1100 stopni C.
8. Oczyszczanie form, szlifowanie, spawanie poszczególnych elementów w całość, patynowanie oraz woskowanie.
W największym skrócie powstawanie brązowych rzeźb przewiduje takie etapy:
- wykonanie modelu rzeźby,
- wykonanie form do odlewu,
- zalanie form odlewniczych brązem,
- obróbka wykonanej rzeźby
- patynowanie.
Didaskalia
Zasadniczo do odlewni trafiają już gotowe rzeźby – niewielki procent prac powstaje od zarania właśnie tutaj – stąd możliwość „zakwaterowania” wówczas artystów w pracowniach na miejscu. Nie ma opcji, żeby poszczególne etapy realizacji dzieła powstawały „na już” – czasami czas oczekiwania w kolejce do wytopu trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. 'To nie piekarnia…" - mówiąc żartem, ale tak naprawdę, to ważna dla nas informacja, jeśli planujemy zamówienie. Nie da się zrealizować odlewu "z marszu".
Dobre wspomnienia
Pomysłodawcą i pierwszym właścicielem odlewni od 1989 r. był Robert Sobociński. Od 2000r. w różnych konfiguracjach personalnych, Bracia Garstka byli związani z odlewnią, a od 2016 roku odlewnia jest już Ich własnością.
Andrzej – stolarz. Piotr – modelarz w drewnie.
Nie ukończyli żadnego wydziału na uczelni artystycznej. Andrzej postrzega siebie bardziej za rzemieślnika, o talencie artystycznym Piotra natomiast Rodzina mówi, że „to dar od Boga”. Umownie podzielili się odpowiedzialnością za dwa działy w odlewni: Piotr odpowiada za formierstwo, a Andrzej za obróbkę – cyzelernię.
Rzeźby nagrobkowe – nowe wyzwanie.
Pierwsze zamówienie pojawiło się dopiero kilka lat temu. Choć pracownia nie narzeka na brak zamówień, jest to dla Braci nowe wzywanie i dlatego myślą o nim z nadzieją. Ich zdaniem „moda” na rzeźby nagrobkowe wróci – obaj Bracia to czują i widzą wzrost zainteresowania, ale będzie to proces bardzo długotrwały. Trzeba też liczyć się z wymagającymi kosztami realizacji. Nie zmienia to faktu, że ci co chcą i są świadomi swoich oczekiwań – trafiają śmiało pod adres odlewni w Szymanowie.
SMS
Państwo Garstka są społecznikami. Od 2011 roku społeczność Szymanowa integruje się, zmienia, rozwija, co zaowocowało powstaniem "Stowarzyszenia Sympatyczni Mieszkańcy Szymanowa" (a to tłumaczy skrót SMS...). Członkowie Rodziny są członkami Stowarzyszenia i działają wspólnie dla dobra miejscowości. Wystarczy spojrzeć do obfitej kroniki, aby przekonać się ilu inicjatyw się podejmują. A na zdjęciach – spory tłumek osób, który zawsze chętnie bierze udział w przedsięwzięciach Stowarzyszenia. Hasłem przewodnim są "nasze pasje" - którymi bezgranicznie i bezinteresownie dzielą się sami mieszkańcy i ich goście.
http://www.sms-szymanowo.pl/about/
To jak? Na wieki…?
Na pewno każdy zadaje sobie pytanie… - no tak, ale ile to kosztuje? (w domyśle: rzeźba nagrobkowa). Najmniejsze realizacje to koszt kilku tysięcy złotych, te potężne można by wymienić na samochód. To logiczne. Naczelna zasada Państwa Garstka brzmi: „określ swój budżet – my przedstawimy swoje możliwości”. Dlatego – pytajcie Państwo koniecznie! Zmieniajmy cmentarne trendy! Warto!
Właściciele Odlewni Artystycznej GARSTKA Studio
Od lewej: Aleksandra i Andrzej oraz Kamila i Piotr - dwa rodzinne małżeństwa, które tworzą ten niezwykły, familijny biznes.
Model róży z wosku
Róża odlana w brązie
Róża po patynowaniu
Śrem, cmentarz komunalny
Junikowo, cmentarz komunalny
